Wikipedia

Joko Widodo

Ir. H. Joko Widodo (Madhurâ: ꦗꦺꦴꦏꦺꦴꦮꦶꦝꦺꦴꦝꦺꦴ) (bhâsa Inḍonesia: [dʒɔkɔ widɔdɔ]; lahèr 21 junè 1961) panèka prèsiḍen Inḍonesia sè ngabidin sajjek tangghâl 20 Oktober 2014. È pèlè dâlem phâmilu prèsiden 2014, Jokowi dhâddhi panèka Inḍonesia partama sè benni ḍâri kalangan politik otabhâ Inḍonesia. Kapèlè dhâddhi sareng bâkkèl prèsiden Jusuf Kalla bân èpèlè polè sareng bâkkèl prèsiden Ma’ruf Amin dâlem phâmilu prèsiden 2019. Sabellumma Jokowi toman dhâddhi gubernur Jakarta sajjhek 15 Oktober 2012 sampè’ 16 Oktober 2014 è kancaèh Basuki Tjahaja Purnama mènangka bâkkèl gubernur. Sabellummah polè Jokowi toman dhâddhi Wâlli kottah Surakarta, sajjhek tangghâl 28 Julè 2005 sampè’ 1 Oktober 2012, è kancaèh  F.X. Hadi  Rudyatmo mènangka bâkkèl Wâlli kottah.[1] Dutaon ajhâleni pârèodhâ kaduâna dhâddhi Wâlli kottah Surakarta, Jokowi è tunjhu’ bi’ partaiah, panèka Demokrasi Indonesia Perjuangan (PDI-P), kaangghuy asaèng ḍâlem pilkada DKI Jakarta 2012 apasangan sareng Basuki Tjahaja Purnama.

Infobox orangJoko Widodo
Asmana ḍâlem bhâsa asli(id) Joko Widodo Edit nilai pada Wikidata
Carèta oḍi'
Èlahèraghi(id) Mulyono Edit nilai pada Wikidata
21 Junè 1961 Edit nilai pada Wikidata (63 taon)
Kottha Surakarta Edit nilai pada Wikidata
 7è Prèsiḍèn Inḍonèsia 

20 Oktober 2014 – 20 Oktober 2024
← Susilo Bambang Yudhoyono – Prabowo Subianto →
 16è Gubernur Daerah Khusus Ibukota Jakarta (id) Terjemahkan 

15 Oktober 2012 – 20 Oktober 2014
← Fauzi Bowo (id) Terjemahkan – Basuki Tjahaja Purnama (id) Terjemahkan →
 15è Wali Kota Surakarta (id) Terjemahkan 

28 Juli 2005 – 1r Oktober 2012 – F.X. Hadi Rudyatmo (id) Terjemahkan → Edit nilai pada Wikidata
Data pribadi (id) Terjemahkan
AghâmaIslam Edit nilai pada Wikidata
PendidikanSMA Negeri 6 Surakarta (id) Terjemahkan
Universitas Gadjah Mada (id) Terjemahkan Edit nilai pada Wikidata
Tinggi (id) Terjemahkan175 cm Edit nilai pada Wikidata[convert: unknown unit]cm <span class="peni
Warna mata (id) TerjemahkanCokelat (id) Terjemahkan Edit nilai pada Wikidata
Kegiatan (id) Terjemahkan
Pekerjaan (id) TerjemahkanPolitikus (id) Terjemahkan, pengusaha (id) Terjemahkan bi' insinyur (id) Terjemahkan Edit nilai pada Wikidata
Partai politik (id) TerjemahkanPartai Demokrasi Indonesia Perjuangan (id) Terjemahkan (2004–2024) Edit nilai pada Wikidata
Keluarga (id) Terjemahkan
Keluarga (id) TerjemahkanKeluarga Joko Widodo (id) Terjemahkan Edit nilai pada Wikidata
Pasangan nikah (id) TerjemahkanIriana (id) Terjemahkan (1986–) Edit nilai pada Wikidata
Anak (id) TerjemahkanGibran Rakabuming Raka (id) Terjemahkan
Kahiyang Ayu (id) Terjemahkan
Kaesang Pangarep (id) Terjemahkan Edit nilai pada Wikidata
Orang tua (id) TerjemahkanWidjiatno Notomihardjo (id) Terjemahkan Edit nilai pada Wikidata, Sudjiatmi (id) Terjemahkan Edit nilai pada Wikidata
Tanda tangan (id) Terjemahkan
Lambang kebesaran (id)  Joko Widodo
Situs web (id) Terjemahkan<span%20class= "penicon"%20data-bridge-edit-flow="single-best-value">Edit%20nilai%20pada%20Wikidata Laman resmi (id) Terjemahkan
Facebook: Jokowi Edit nilai pada Wikidata Twitter: jokowi Edit nilai pada Wikidata Instagram: jokowi Edit nilai pada Wikidata IMDB: nm5671055 Edit nilai pada Wikidata Youtube: UCPeG-JX2dB90P3RgZbVNheg Edit nilai pada Wikidata

Joko  Widodo asallah ḍâri katoronan orèng sederhana, romanah toman è gusur tello kalèh è bhâktoh gi’ kèni’, tatapènah dhibi’na mampo mamarèh sakolanah nèng Fakultas Kehutanan Universitas Gadjah Mada.[2] Saampona lulus, dhibi’na anegghuni propèsina dhâddhi pangosaha mèbel. Karèr politikghâ è molaèh sajjek dhâddhi Wâlli kottah Surakarta 2005. [3]Asmana molaè è kennal nalèkana è angghâp bisa ngobe moah Surakarta dhâddhi kottah pariwisata, kottah bhudhâjâ, bân kottah bhâtèk  sè populèr.[4] Ka tangghâl 20 Sèptèmber 2012, Jokowi bârhasèl amennanghi pilkada Jakarta 2012. Kamennangan panèka è angghâp acerminnaghi dukhungan popular kaangghuy pamimpin sè  “godhâ” bân ”bhersè”, makèh omorrah ampon lebbhi ḍâri 50 taon.

Sajjek kapèlè dhâddhi gubernur, popularètasseh sajen naè’ bân dhâddhi sorothân mèdia.[5] Saèngghâ, angghâl wacana kaangghuy ècalonnaghi prèsiden nèng pemilu prèsiden 2014.[6] Ètambhâh polè, hasèl survèi anunjuaghi asma Jokowi terros ungghul. Awwâllâh, katoa  umum  PDI-P   Megawati Soekarnoputri anyata’aghi je’ ta’ aparengah onèng callon prèsiden ḍâri PDI-P sampè’ salastarèna pemilu lègislatip 2014.[7] Nèng tangghâl 14 Maret 2014, Jokowi narèma mandat ḍâri Megawati kaanghhuy maju dhâddhi callon prèsiden, tello mèngghu sabellum lègislatip bân duarèh sabellum kampanye.[8]

Bâkto kènè’ bân kalowargana

beccè'

Joko  Widodo bhâbbhâr ḍâri lakèh binih Widjiatno Notomihardjo bân Sudjiatmi. dhibi’na aropa’aghi potra wa’towa’an bân tungsèttongah ḍâri empa’ satarètanan. dhibi’na andi’ tello’ alè’ bini’ sè asmana Iit Sriyantini, Ida Yati, bân Titik Relawati.[9] Sanyatana Jokowi gedhuen alè’ lakèk sè asmana Joko Lukito kèn sèdhâh nalèkana è bhâkto rèmbi’. Sabellum aghântèh nyamah, Joko Widodo andi’ nyamah kèni’ Mulyono. Abanah ḍâri Karanganyar, samantara emba lakèk bân emba bini’ ḍâri dhisah Boyolali.[10] Pandidikannah è awwâlli kalabhân maso’ SD Negeri 112 Tirtoyoso sè èkennal mènangka sakolaan pertengaan kabhâbhâ.

Kalabân mellasâh odhi’ sè èjhâlânè, dhibi’na kapaksah ka’angghuy adhâghâng, ngojèk pajung, bân dhâddhi koli pangghul ka’angghuy bhândhâh dhibi’ kaparloan sakolah bân sangoh jhâjhân pân arèna. Nalèkana orèng laèn asapèdaan ka sakolanah, dhibi’na mèlè jhâlân sokoh. Mawârisih kaahlien tokang kajhuh ḍâri abanah, dhibi’na molaè alakoh dhâddhi ngerejih nèng omor 12 taon.[11] Jokowi kèni’ ampon ngalamih gusuren roma tello kalèh. Panggusuren sè è alamih bhâkto gi’ kèni’ ngobe cara pèkkèrrah bân kapemimpinannah paghi’ saampona dhâddhi Wâlli kottah Surakarta bâjâ kodhu atartèppaghi pamukèman warga.[12]

Saampona lolos SD, dhibi’na alanjuttaghi pandhidhikân nèng SMP Negeri 1 Surakarta.[13] Nalèkana dhibi’na lolos SMP, dhibi’na andi’ pangaterro ka’angghuy alanjuttaghi maso’ SMA  Negeri 1 Surakarta, namong  ennas saènghâna maso’ SMA Negeri 6 Surakarta.[14]

Jokowi amantan sareng Iriana nèng Surakarta ka 24 Dèsèmber 1986, bân andi’ tello’ potra, panèka Gibran Rakabuming Raka (1987),  Kahiyang Ayu (1991), bân  Kaesang Pangarep (1994).[15]

Bâkto kuliah bân karjâ

beccè'

Kalabân kamampoan sè èka’andhi’, dhibi’na ètarèmah nèng jurusân kehutannan, Fakultas Kehutanan Universitas Gadjah Mada. Kasempatan panèka èghuna’aghi ka’angghuy ajhâr struktur  kajhuh, kamampaatnah, bân tèknologinah. dhibi’na berhasil mamarèh pandhidhikânna kalabân judul skripsi “Studi tentang Pola Konsumsi Kayu Lapis pada Pemakaian Akhir di Kodya Surakarta” bân ollè ghellâr Insinyur (Ir). Salaèn kuliah, dhibi’na jughân aktif dhâddhi anggota Mapala Silvagana, unit kaghiathâ sè lèbur alam nèng fakultasâ.[16]

Saampona lulus ka 1985, dhibi’na alakoh nèng BUMN PT Kertas Kraft Acèh,  bân è sabhâ’ nèng arèa alas Pinus Merkusi nèng ḍâtaran tègghih Gayo, Acèh tengnga. Namong dhibi’na arassah ta’ perna bân molè èntar ka binina sè pareppaan agndhung ollè pèttok bulân. dhibi’na atèkat ka’angghuy abisnis nèng biḍâng kajhuh bân alakoh nèng usahana andi’na anommah Miyono, nèng bâbâna CV Roda Jati. Ka taon 1988, bân mukkak usaha dhibi’ kalabân nyamah CV Rakabu, sè kala’ḍâri potra dâ’adâ’na. Usahana sempât Berjaya bân jughân naè’ toron karana toman ètèpo orèng messen pas ta’ èbhâjâr. Namong ka taon 1990 dhibi’na bangkit polè kalabân ènjhâman Rp 30 jutah sè èkaollè ḍâri èbunah.[17]

Usaha panèka dhâddhi jhâlân ka’angghuy katemmoh sareng Bernard Chene, orèng kabângsaan prances, sè ahèrrah aberri’ oloken popular sampè’ samangkèn, “Jokowi”. Kalabân kajhujhurna bân lakoh kerraseh, dhibi’na ngaollè kaparcajhâân bân bhisa bârkelèlèng Èropa sè mukkak socana. Pangatoran kottah sè bhâgus nèng Èropa  dhâddhi inspirasina kaangghuy èterrapaghi nèng Solo bân manginspirasi kaangghuy maso’ dunia politik. dhibi’na terro anerrapaghina kapamèmpènan manosiawi bân mawujudkan kottah sè bersahabhât kaangghuy pânghoninah panèka daèrah Surakarta.[18]

Politik

beccè'

Wâlli kottah Surakarta

beccè'

Nèng pilkada kottah Solo ka taon 2005, Jokowi èangka’ bi’ partai Demokrasi Inḍonesia Pârjuangan (PDI-P) bân partai Kebangkitan Bangsa (PKB) kaangghuy ajhu dhâddhi callon wâlli kottah Surakarta. dhibi’na nèng pamèlèan kasebbut kalabân prèsèntase soara bânnya’na 36,62 %. Salastarèna kapèlè, kalabân pangalaman gi’ ngodhâna, dhibi’na ngembangaghi Solo sè sabellumma jhubek tatananna bân ngadeppi panolakhân masyarakat kaangghuy èparapi. Èbâbâna kakoasanna, Solo tèbâs pangobe’en bân dhâddhi kajiân nèng Universitas dâlem bân loar Negeri. Salasèttongah panèka kamampoan komunikasi politik Jokowi sè bhidhâh ètèmbhâng kabennya’an gaya komunikasi politik pamèmpèn laèn nèng massa kenikah, sè dhâddhi kajiân risèt mahasiswa pascasarjana Universitas Inḍonesia.[19]

Èbâbâna kakoasanna, bus bhâtèk Solo Trans èkennallaghi, berbagai kawasân seperti jhâlân Slamet Riyadi bân Ngarsopuro èremajakan, bân Solo dhâddhi toan roma berbagai acara internasional.[20] Salaèn panèka, Jokowi jhugân èkennal kalabân kasemmaan dâlem merèlokasi blijjhâh sè “memanusiakan manusia”. Bherkat pancapaian panèka, ka taon 2010, dhibi’na kapèlè polè dhâddhi wâlli kottah Surakarta kalabân soara 90%. Pas taon 2012, dhibi’na ècallonnaghi bi’ PDI-P dhâddhi callon gubernur DKI Jakarta.

Gubernur DKI Jakarta

beccè'

Jokowi èmènta sacara pribadi sareng Jusuf Kalla kaanghuy acallonnaghi dhâddhi gubernur DKI Jakarta nèng pilgub DKI taon 2012. Karana aropaaghi kadâr PDI parjuangan, makah Jusuf Kalla mintah dhukungan ḍâri Megawati Soekarnoputri, sè awwâllâh gik ragu. Samantara ghâpanèka, Prabowo Subianto ḍâri partai Gerinda jughân mèlobhi PDI pârjuangan sopajhâ endhâ’ adukung Jokowi kaanghuy acallon gubernur karna bhutoh 9 korsèh polè kaanghuy bisa ngajuaghi callon gubernur.[21] Sè dhâddhi bâkkèllah, Basuki Tjahaja Purnama sè bhâkto kenika dhâddhi anggota DPR ècallonnaghi abâkkèllèh Jokowi.[22] Pasangan panèka awwâllâh ta’ èungghullaghi. Hal sapanèka èabes ḍâri klèim callon partama sè pakoat bi’ lèngkaran survèi Inḍonesia  anyataaghi pasangan Fauzi Bowo bân Nachrowi Ramli bhâkal ngaollèyah kamennangan pilkada dâlem 1 poteran.[23] Namong hasèl pilgub potaran partama ḍâri KPU mataoh Jokowi mamèmpèn kalabân 42,6% soara, samantara Fauzi Bowo nèng posisi kadue’ kalabâ soara.[24]

Pasangan panèka abelik èunggullaghi pemilukada DKI 2012 karana kasemaan Jokowi sareng Hidayat Nur Wahid èbhâkto pilkada wâlli kottah Surakarta 2010 sarta pândhukung Faisal Basri bân Alex Noerdin ḍâri hasèl survèi kabennya’an ngallè ka Jokowi.[25] Namong kabhâdâân tabelik nalèkanah partai-partai pândhukung callon laènnah nèng potaran partama mala nyataaghi dhukungan ka Fauzi Bowo.[26] Jokowi ahèrrah ollè dhukungan ḍâri pangamoka-pangamoka pântèng kadhi Misbakhun ḍâri PKS, Jusuf Kalla ḍâri Golkar, Indra J.Piliang ḍâri Golkar, sarta Romo Heri sè aropaaghi alè’ èpar Fauzi Bowo.[27]

Partarungan politik panèka jughân nyalar ka mèdia sosial kalabân paluncuran Jasmew, pabhângonan mèdia cèntèr, sarta pamamfaathân mèdia anyar kadhi Youtube.[28] Potaran kadue’ jughân èbârnaèh tudingan kampanye celleng sè antara laèn bârkèsar dâlem isu SARA, isu kabakaran sè tengnget, korupsi bân politik transaksional. Ka 29 Sèptèmber 2012, KPUD DKI Jakarta anetteppaghi pasangan Jokowi bân Ahok dhâddhi gubernur bân bekkèl gubernur DKI sè anyar kaanghhuy masa bhâktèh 2012-2017 agentè’èh Fauzi Bowo-Prijanto.[29]

Kabijakhân

beccè'

Kabijakhân Jokowi salama ajabat gubernur DKI Jakarta bennya’ sè asèfat populis, kadhi kampong dèrèt, kartu Jakarta sèhat bân kartu Jakarta pèntèr. Namong bâdhâ jughân masyarakat sè bhârre’, kadhi dâlem pabeccèan saloran aèng, pangodhâdhân bus kèni’, bân stèrilisasi jalur busway.[30]

Nèng awwâl kalagungan, dhibi’na ngadei program bântoan sosial lèbât kartu Jakarta sèhat bân kartu Jakarta pèntèr, bân salastarèna ollè kenḍâli atas APBD, ajhâlânaghi pabeccèan saloran aèng nèng DKI Jakarta lèbât program JEDI.[31] Brâmpan program transportasi sangkol pamarèntaan sabellumma kadhi 6 Ruas Tol bân monorèl tarhambat.[32] Sabhâliggeh, dhibi’na konsèntrasi ka transpormasi massal MRT Jakarta, tèngkè’ armada TransJakarta, bân pangodhâdhân bus kèni’. Dhibi’na jughân mabhuwa’an pangallèan pangalolaan sombher daya aèng lebhât akuisi Aètra bân Palyja.[33]

Jokowi bârperran dâlem ngoranghi diskriminasi bân nèpotisme dâlem jhângjhâng karèr pangghâbâ nègèri sipil nèng DKI Jakarta lèbhât penerrapân lèlang kalaghungan. Mènangka salasèttongah dampak panèka kaplèlènah pajabhât ḍâri kalangan mènoritas sè ollè panolaghân masyarakat. Kadhieh dâlem kasus lurah Susan.[34] Jokowi nyata’aghi dhukungan bâgi lurah Susan.

Nèng masa pernatana polè, DKI Jakarta mabâdâ brâmpan èvent krèatif kadhi Jakarta Night Fèstival, pèsta rakyat, bân Fèstival karaton sadunnyah.[35] Dhibi’na jughân mabeccè’ kabersèan lingkungan nèng Jakarta, kadhieh kalabân alarang atraksi Topèng Monyèt.

Kaprèsidenan

beccè'

Pilprès 2014

beccè'

Salastarènah kapèlè dhâddhi  gubernur DKI Jakarta, popularitasseh Jokowi mâlâjit bherkat rèkam jhâjakna sè bhâgus bân pâsemma’na sè mabhumè bân pragmatis, kadhieh sè tonjhu’aghi lèbhât program “blusukan” ka’angghuy nyasak kabâdâân  nèng lapangan sacara terkas.[36] Temmahna, Jokowi merajai survèi- survèi callon prèsiden bân manyèngghâ kandidat laènna, saèngghâ angghâl wacana kaangghuy madhâddhi callon  prèsiden.[37] Slama panberempan bulân wacana kasebbut dhâddhi ta’ pastèh karana pancallonan Jokowi nèng PDI-P kodhuh èpettok sareng katoa umum PDI-P Megawati Soekarnoputri, bân kodhuh èteggesèh baru bhâdhih nentoaghi callon salastarèna pamèlèan umum lègislatif nèng bulân April.[38] Namong, nèng tangghâl 14 Maret 2014, Megawati ahèrrah nyerrat terkas sorat mandate ka Jokowi kaanghuy dhâddhi callon prèsiden, bân Jokowi aparèng onèng jhâ’ saongghuna endhâ’ bân siyap ngalakonè mandate kasebbut kaanghhuy maju dhâddhi callon prèsiden Rèpublik Inḍonesia dâlem pamèlèan umum prèsiden Inḍonesia 2014. Selepas pangomoman panèka IHSG bân rupiah naè’ nilayyah, sè èkaittaghi kalabân sèntimèn positif invèstor dhâ’ka brita kasebbut.

Nèng tangghâl 19 Mèi 2014, Jokowi ngumommaghi jâ’ Jusuf Kalla bhâkal dhâddhi callon bhâkkèl prèsidenna. Pencallonan kasebbhut èdhukung sareng koalisi Partai Demokrasi Inḍonesia Perjuangan, partai NasDem, partai Kebangkitan Bhângsah, bân partai Hanura. Nèng arèh sè padâ, Jokowi bân Jusuf Kalla sacara resmi adaftar nèng komisi pamèlèyan umum.[39]

Saampona mèreng hasèl bitongan lekkas ḍâri brempan lembaga survèi, Jokowi ènyataaghi kamennangan nèng 9 Julè. Namong labânna jughân ènyataaghi kamennangan, mabingung warga Inḍonesia. Nèng 22 Julè, panbrempan jhâm sabellumah pangomoman hasèl pilprès, Prabowo mundhur ḍâri pilprès. KPU ngomommaghi kamennangan Jokowi berjhâm-jhâm abitteh.[40] KPU nyataaghi Jokowi mennang kalabân 53,155% soara (70.997.859 pamèlè), samantara Prabowo ngaollè 46,85% (62.576.444 soara), makkè kubu Prabowo nyangkal total panèka.

Salastarèna kamennanganna, Jokowi nyataaghi jhâ’ tombu nèng bâbâna rèzim Orde Baru sè otoritèr bân korup, dhibi’na ta’nyangkah seseorang kalabân latar belakang kellas bâbâ bhisa dhâddhi prèsiden. The New  York Times alaporraghi “samangkèn nika padhâh bi’ Amèrika, ghi? Bâdhâ angen Amèrika bân  nèng ka’dhintoh abâ’dhibi’ ngaandhi’ angen Inḍonesia”. Jokowi panèka prèsiden dâ’adâân sè benni berasal ḍâri militèr otabhâ èlitè politik, bân mètorot komèntator politik Salim Said, rakyat ngabes Jokowi mènangka “seseorang sè aropaaghi tatangghâ abâ’dhibi’, sè motoseh kaanghuy terjun ka dunnyah politik bân acallonnaghi dhibi’na dhâddhi prèsiden.[41]

Kabijakhân

beccè'

Jokowi cèntèl masa kaprèsidennna kalabhân makaloar kartu Inḍonesia sèhat, kartu Inḍonesia pènter, bân kartu Inḍonesia sejahtera. Bhuwa’ panèka bi’ partai oposisi èangghâp kaangghuy mareddhâm samantara kanaèan arghâh BBM.[42] Jokowi èkritik polana makaloar program sè ta’ andhi’ pajung hokom bân alanggar tartèb anggaran, namong hal panèka èsangkal sareng Jusuf Kalla, kalabân alasan jhâ’ program kartu panèka saongghunah kaderderân ḍâri program sè ampon bâdâ saèngghâ anggaran panèka norok program kasebbut.[43]

Molaè tangghâl 8 Novèmber, dhibi’na ngirèng panbrempan konfèrènsi tingkat tègghih, kadhi APEC, Asian Summit, bân G20. Jokowi menuai kontrovèrsi salastarènah prèsentasi èadhâ’na pangosaha nèng APEC.[44] Sabâgiyân mèncerca prèsentasi panèka mènangka bhuwa’ ajuel naghârâ dhâ’ kapèntingan asing, samantara nèng laèn pihak pidatonah èpojhi karana èangghâp tappa’ ka sasaran, ètèmbhâng prèsiden laèn sè ghun karo aberrik ceramah sè ngambhâng. ḍâri APEC, Jokowi berhasil ngibeh komitmen invèstasi saarghâh RP 300 Triliun.

Sapabelinah ḍâri loar negeri, dhibi’na nunjuk Faisal Basri mènangka katoa tim pambarantasan mafia Migas, alantik Basuki Tjahaja Purnama mènangka gubernur DKI Jakarta, bân ngomommaghi kaongghâân BBM ḍâri Rp 6.500 dhâddhi Rp 8.500. kabijakhân panèka sempet ètoro’è dèmonstrasi nèng berbagai daèrah nèng Inḍonesia. Jokowi terro ngallèyah dana subsidi kasebbut kaanghuy pambangunan infrastruktur bân kasèhatân.[45] Nèng bidang katasèan, Jokowi nyoro perlakuan kajâh dhâ’ orèng sè ngèco’ jhuko’ ilègal, selain mèntah kaangghuy mabâdhâ razia, dhibi’na jughân ngarep kapal sè alanggar peraturan èsèllemmaghi.[46] Nèng bidang pertanèan, Jokowi mâgi 1099 unit traktor tanang è Subang kalabân arepphân menggenjot produksi petanè.[47] dhibi’na jughân adorong  bâdhâna rèformasi agrarian kalabân adorong petanè ngaollè sertifikat saèngghâ ollè menggarap tana kalabân status lègal. Dhibi’na jughân adorong  hak pangoasa adhât bân pangolahan alas kaangghuy kapentèngan rakyat kalabân konsèp kaalasân sosial.

Jokowi ngaollè sambuthân anga’ bân pojhiân nalèkana anyampayaghi pidato nèng âdhâ’na peserta paringathân ka 60 taon Konfèrènsi Asia Afrika tangghâl 22 April 2015. Jokowi mator parlona merèformasi PBB bân badan intèrnasional laènna. Jokowi èangghâp bângal mengkritik lembaga prèstisius dunnyah kadhi PBB, Dana Monèntèr intèrnasional, bân bank dunnyah. Jokowi menuai kritik ḍâri peneliti Amèrika Serikat karana Jokowi èangghâp ta’ konsistèn ḍâlâm ngajek invèstor asing kaangghuy maso’ ka Inḍonesia.[48]

Nèng bidang infrastruktur, Jokowi ampon cèntèl bânnya’ proyèk pembangunan kaangghuy mengejar kacèccèran Inḍonesia ḍâlâm sèktor  panèka, kadhieh jhâlân tol Trans-Sumatra, Tol Solo-Kertosono, pelabbhuwân Makassar, meresmikan operasional terminal Teluk Lamong mènangka bhâghiyen ḍâri Greater Surabaya Mètropolitan Port, bân samacemma.[49]

Nèng masanah, kacatet ampon bhâdâ swasembada bherrâs, jghâghung, bhâbâng mèra, bân cabbhi, kalabân abândhingaghi angka produksi sè lebbhi rajhâh ḍâri kabhutoan. Namong tettep ètandhâi kalabân brâmpan kalè impor kaanggghuy alasân amennoèh cadangan bân kapentèngan kabhutoan bherrâs bân jghâghung khusus sè ta’bisa èsediaaghi petani. Inḍonesia.[50]

È adhâ’, Joko Widodo ḍâlâm pabukka’an forum kerja sama èkonomi naghârâ- naghârâ Asia- Pasifik (APEC) nèng Da Nang, Viètnam, Donald Trump sacara khusus mojhi Inḍonesia mènangka conto naghârâ sè berhasil ngangka’ dhibi’ ḍâri katerpurukâ lèbhât institusi domèstik bân dèmokratis.[51]

Kabijakhân nèng papua

beccè'

Jokowi aberrik perhatian khusus bâgi Papua. Terlihat ḍâri frèkuènsi cabisen sè kabitong sanget segghut ètèmbhâng prèsiden sabellummah, bân bânnya’na pambangonan infrastruktur nèng papua. Kadhieh pambangonan pasar tradisional bân jhâlân taratas Papua.[52] Bennya’ bandara perintis èbangon otabhâ èbhânahi saèngghâ pangolatnah lebbhi bhâgus  bân kapasitassâh lebbi rajhâh. Dhibi’na jughân nerbittaghi Instruksi prèsiden (Inprès) nomer 9 taon 2017 tentang parghâncangna pambangonan kesejahteraan nèng provènsi papua bân provènsi papua bârâ’ ka 11 Dèsèmber 2017.[53]

Cabisen ka Papua bulân Mèi 2015, Jokowi abèbassaghi 5 tahanan politik OPM bân abèbassaghi wartawan loar kaangghuy ngalakoni peliputan nèng Papua kadhi daèrah laèn nèng Inḍonesia. Jokowi beralasân jhâ’ saongghuna Inḍonesia kodhuh berpèkkèr positif bân salèng parcajâ. Kabijakhân Jokowi panèka ollè pro bân kontra, tarotama nèng kalangan DPR RI sè nyataaghi jhâ’ Kabijakhân kasebbhut kèngèng ghâbây isu Papua èpolitisir ka dunnyah loar, karana masalah Papua sè sanget sènsitif.[54]

Pilprès 2019

beccè'

Taon 2018, Jokowi ngomommaghi jhâ’ dhibi’na acallonnaghi ḍâlâm pamèlèan umum prèsiden 2019.[55] Bhâkkèl prèsiden Jusuf Kalla èangghâp ta’ mennoèh syarat kaangghuy acallon polè karana bâthâsen masa jabatan sè ètantoaghi kaangghuy jabatan prèsiden bân bhâkkèl prèsiden. (Jusuf Kalla ampon ajhâlâni masa kalaghungan lèma taon dhâddhi bhâkkèl prèsiden nèng masa kaprèsidenan Susilo Bambang Yudhoyono (SBY) ḍâri 2004 kantos 2009). Spèkulasi pasèrah sè bhâkal è pèlè sareng Jokowi kaangghuy callon bhâkkèl prèsidenna pokus ka panbrempan kandidhât kamasok Mahfud MD, perna ajhâbat mentrè partahanan bân hakèm aghung Mahkamah Konstitusi.

Tangghâl 9 Agustus 2018, sacara ngejuttaghi, jhâ’ saangghuna Ma’ruf Amin sè bhâkal dhâddhi pasanganna. Mahfud èlaporraghi ampon asiapagi abâ’na kaangghuy dhâddhi callon bhâkkèl prèsiden, namong, saampona genjhâân ḍâri brempan partai koalisi pamarènta Jokowi bân tokoh-tokoh Islam sè apangaro, Ma’ruf è pèlè dhâddhi ghântèna. Jokowi mèlè Ma’ruf Amin karana pangalamanna sè loas  dâlem orosan pamarènta bân aghâma.[56]

Januari 2019, è beritakan jhâ’ saangghuna Jokowi pareppaan amempertimbangaghi pambèbashân  Abu Bakar Ba'asyir karana omor seppo bân kasèhathân ampon toron. Jhâlân panèka èanggep kontrovèrsi mènangka bhâgien ḍâri sajhân bennyakna kalakoan sè èkala’ Jokowi kaangghuy mennangaghi atèna orèng Muslim konsèrvatif jellang pamèlèan.[57] Tarèkah ghâpanèka èbatallaghi nèng tangghâl 23 Januari, karana ajenjhi sacca dhâ’ka idèologi  naghârâ pancasila sè aropaaghi sala sèttongah sarat pembèbasannah.[58] Jokowi ampon nolak kaangghuy aparèng pandangan ka panahanan sakètar 1.000.000 Muslim Uighur ka pamarènta Tiongkok nèng kamp-kamp pandhidhikân olang nèng provènsi Xinjiang kalabân nyataaghi “sèngkok ta’ onèng ka Xinjiang” bân ta’ aparèng komèntar.[59]

Saampona empa’ taon ajabat, tèngkat kapoashân public dhâ’ka Jokowi pagghun tèngghih, kisaran 60-70 %.[60] Hasèl bitongan lekkas anunjuaghi jhâ’ Jokowi èkèraaghi mennang pilprès kalabân soara 54%.[61] Tatapèna, Prabowo ngeklaim jhâ’ saongghuna bitongan bi’ tim kampanyena dhibi’ anunjuaaghi jhâ’ dhibi’na ollè soara 62%.[62]

Aghâma

beccè'

Jokowi panèka orèng Islam bân acarèta jhâ dhibi’na dhâ’adhâ’na ongghe hajji ka taon 2003, bân salastarèna umro palèng sakoni’ empa’ kalè.[63] Namong, para’depa’a kapèlèan umum prèsiden 2014, muncul panbrempan tudingan sè apertanyaaghi kaislamna Jokowi, saèngghâ nèng tangghâl 24 Mèi 2014 Jokowi anyataaghi jhâ’ saongghuna dhibi’na aropaaghi begien ḍâri “Islam sè rahmatan lil alamin, Islam sè odhi’ bârkatoronan bân bârkarjâ nèng naghârâ RI sè sanget negghuk UUD 45”.[64] Dhibi’na jughân nyataaghi jhâ’ saongghuna saongghuna benni begien ḍâri kalompok Islam sè “sakesokanna atèna akafirraghi tarètana dhibi’”, “nindes aghâma laèn”, “aroghân bân ahunus bheddhâng nèng tanang bân nèng lèsan”, “lèbur nyèjèraghi fustun-fustunna”, “notopè pamalèngan artana, notopè bheddhâng sè alomoran bi’ dârâ kalabân gamès bân sorbân”, otabhâ “ngibeh ayat-ayat Tuhan kaangghuy nèpo rakyat”.[65]

Idèologi

beccè'

Mènangka prèsiden sè kapèlè, Jokowi nâggessaghi sèkep polotikkâ kaangghuy mèmpèn Inḍonesia kalabân kasoghiyen manossa, bhudhâjâ, bân pluralitasna sopajhâ ta’ kaèlangan ara kangghuy mânjawantahkan èssèna UUD 1945 tor ma’na Pancasila. Sèkap panèka mètorot abâ’ dhibi’na èangghâp parlo èimplikasikan bi’ tèyap pamèmpèn ka sadhâjena level pernata bhâghus èkotta sampè; skala nasional. Jokowi mèlè amaknaèh lèbhât ajhârân trisakti Bung Karno panèka berdaulat nèng bidhâng politik, berdikari nèng bidhâng èkonomi, bân berkepribadien nasional nèng bidhâng kabhudhâjâân.[66]

“sèngkok mènangka saorang prèsiden jughân kodhuh andik idèologi sè jellas, napak kenikah? Berdaulat, berdikarè bân berkepribadiân. Idèologi abâ’dhibi’ padhâ, Pancasila, tapèh cara penerapnah sè bhidhâh. Bâdâ sè lèbât blessat pangobeen rèstorasi Inḍonesia, Bâdâ sè lèbât cara-cara laèn. Saorang pamèmpèn bhâghus nèng kotta, kabupatèn, gubernur provènsi, tèngkat nasional, memèmpèn panèka kodhu  andhi’ idèologi. Kodhu bâdâ idèologina. Tanpa kenika abâ’dhibi’ ta’ andhi’ ara”.[66]

Pangharghâân

beccè'

Atas prèstasina, bi’ majalah tèmpo, Joko Widodo kapèlè sala sèttong ḍâri “10 tokoh 2008”. Kabhândhâren nèng majalah sè padhâ jhughân, Basuki Tjahaja  Purnama, otabhâ segghut è olok Ahok toman kapèlè jhughân dhâlem “10 tokoh 2006” atas jhâsana abhânderi layanan kasèhatân bân pandhidhikân nèng Belitung Tèmor. Ahok pas dhâddhi bhâkkèlla nèng Pilgub DKI taon 2012.[67]

Jokowi jughân ollè panghargâân internasional ḍâri Kemitraan Pamarènta'an Lokal Dèmokratis Asia Tenggara (Delgosea) panèka atas kabhârhasèlna Solo ampon alakoh relokasi sèmanusiawi bân pemberdayaan dhâgângan kaki lèma'.[68]

Tangghâl 12 Agustus 2011, Ahok jughân ollè panghargâân Bèntang Jasa Utama kaangghuy prèstasina mènangka kapala daèrah ngabdhiaghi dhibi’na ka rakyat.[69] Bintang Jasa Utama panèka aropaaghi panghargâân sè palèng tègghih sè èbhâghi ka warga naghârâ sipil. Ka Januari 2013, Joko Widodo ènobattaghi dhâddhi wâlli kotta palèng bhâghus ka-3 nèng dunnyah atas kaberhasillanna amèmpèn Surakarta mènangka kotta sèni bân bhudhâjâ, kotta palèng bershè ḍâri korupsi, tor kotta palèng bhâghus panataanna.[70] Bi’ KPK, atas kabângalla alaporraghi panbrempan bhârâng gratifikasi sè katarèma.[71]

Atas kamampona asosialisasi program-program pamarènta saèngghâ ollè dukungân masyarakat bennya’, dhibi’na è ganjâr mènangka Marketer Of The  Year 2012 bi’ Markplus Conference 2013, Marketing: Into Innovation and Technology.[72]

Tandhâh Kahormathân

beccè'

Tandhâh Kahormathân Inḍonesia

beccè'

Bintang Rèpublik  Inḍonesia Adipurnama (21 Oktober 2014). Bintang Mahaputera Adipurnama (21 Oktober 2014).[73] Bintang saktèh (21 Oktober 2014). Bintang Dhârma (21 Oktober 2014). Bintang Gèrilya (21 Oktober 2014). Bintang jhâsa Otama (12 Agustus 2011).[74] Bintang Bhudhâjâ Parama Dhârma (21 Oktober 2014). Bintang Yudhâ Dhârma Otama (21 Oktober 2014). Bintang Kartèka Èka Paksi Otama (21 Oktober 2014). Bintang Jalasèna Otama (21 Oktober 2014). Bintang Swa Bhuwâna Paksa Otama (21 Oktober 2014). Bintang Bhayangkara Otama (21 Oktober 2014). Bintang Kamanossaan (21 Oktober 2014). Bintang Penegak Dèmokrasi Otama (21 Oktober 2014).

Tandhâh Kahormathân loar Negeri

beccè'

a.  Brunèi

·       Dârjhâ Karabhât Laila Otama Sè Palèng È hormatè (DK)- 7 Fèbruari 2015.[75]

·       Mèdali Perayaan Èmas Soltan Brunèi- 6 Oktober 2017.

b.  Arab Saudi

·       Pangarghâân Ratoh Abdul Aziz- 12 Sèptember 2015.[76]

c.  Tèmor Lèstè

·       Kalong Karajhâân Ordem de Tèmor Lèstè- 26 Januari 2016.[77]

d.  Swèdia

·       Kasatrèa Orde Sèrafim- 22 Mèi 2017.[78]

e.  Afganistan

·       Mèdali Ghâzi Amanullah- 29 Januari 2018.[79]

Laèn-laèn

beccè'

Ghâjâ kamèmpènna

beccè'

Jokowi èkennal bhâdhih ghâjâ kamèmpènna sè pragmatis bân membumi. Dhibi’na “blusukan” otabhâ toron terkas ka lapangan kaanghhuy ngolatè langsung parmasalahan jhâlân kaloar sè tappa’. “Blusukan” jughân èlakoni kaanghhuy nemoè langsung warga bân kabbih. Ghâjâ sè unik panèka èjhulughi The New York Times mènangka “dèmokrasi jhâlânan”. [80]Jokowi jughân èangghâp unik ḍâri pamèmpèn laènna karan ta’ songkan kaangghuy atanyah terkas ka warga bân adekettih kabbih bilè bhâdhih alancaraghi soato program. Namong, ghâjâ panèka jughân èkritik. Ompamana, katoa permakilan Daèrah Irman Gusman anyataaghi jhâ’ “blusukan” ghun matadhâ’ bhâkto bân ènergi, samantara sè kabhuto panèka kabijakhân terkas bân benni sakader interaksi.[81] Anies Baswedan jughân anilai “blusukan ” panèka pancitraan belaka benni aparèng jhâlân kaloar.[82]

Salaèn “blusukan”. Kapamèmpènan Jokowi jughân èkaoningi transparansina. Ompamana, Joko Widodo bân Basuki Tjahaja Purnama padhâ angumummaghi bitongan ghâji bulânan bân anggârân pangaollèan bân belenjhâ Daèrah ka umum.[83] Dhibi’na jughân molaè sajumla program sè terkait kalabân transparansi kadhieh online tax, e-budgeting, e-purchasing,  bân cash management system.[84] Salaèn panèka, sadhâjâna rapat bân kagiathân sè èhadiri bi’ Jokowi bân Basuki èrekam bân èunggah ka akun “pèmprov DKI” è You Tube.[85]

Ghâjâ kampanye

beccè'

Ghâjâ ber kampanye Jokowi kaangghuy dhâddhi Gubernur DKI Jakarta nekannaghi kasemmaan lansung dâ’ masyarakat kalabân adhâteghi langsung katèmbhâng ngompolaghi orèng è lapangan.[86] Jokowi aklaim jhâ’ dhibi’na ahindarèh pamasangan spandhuk, poster, stiker, bân balèho nèng taman kotta otabhâ jhâlân karana mètorotthâ bhâkal arosak kotta, saèngghâ dhibi’na sacara langsung mukka’ spandhuk nèng adâ’na bioskop Mègaria, jhâlân Diponegoro.[87] Salama kampanye pilkada Jakarta, Jokowi jughân èkaoninghi bhâdhi klambih tak-kotakkhâ, sè mènorotthâ èbellih sèttong jhâm sabellum mangkat ka Komisi Pamèlèan Umum Daèrah bân èdhâbuaaghi abhâkkèllè “bhârna-bhârni Jakarta sè kodhu èakomodasi ”.[88]

Salasèttongah kakoathân Jokowi ḍâlâm akampanye panèka ghunaaghi media sosial. Salama kampanye pilkada Jakarta, dhibi’na aluncurraghi Jasmew otabhâ Jokowi Ahok Social Media Volunteer, sè aropaaghi jâringan antar kalompok sukarèlawan tanpa bhâjâren.[89] Salaèn panèka, Jokowi jughân abentuk media center bân mampo mamfaattaghi Youtube mènangka bâddhâ kampanye anyar. Pihak Fauzi Bowo dhibi’ ngakoèh kaunggulnah Jokowi nèng kanal panèka.

Adhâsarraghi hasèl audit Komisi Pamèlèan Umum DKI Jakarta ka Agustus 2012, pamasoan dana kampanye pasangan Jokowi-Basuki kacatet bennya’na Rp 16.31 milyad, samantara pangaloaranna depa’ Rp 16,09 milyad. Sabegiyen bennya’ dana èalokasikan kaangghuy spandhuk, alat paraga sabennya’ Rp 2,6 milyad, dana rapat umum sabennya’ Rp 2,1 milyad. Bhândhâh iklan cètak dhibi’ sabennya’ Rp 729 jutah, samantara bhândhâh iklan radio sampè’ Rp 516 jutah. Jokowi aklaim jhâ’ sabegiyen bennya’ dana èghunaaghi kaanggghuy kampanye “modâ” kalabân sasaran rakyat kèni’. Mènangka parbhândingan, pangaloaran kampanye Fauzi Bowo kacatet sabennya’ Rp 62,57 milyad, samantara pamasokan dana kampanyena sampè’ Rp 62,63 milyad.[90]

Cètra Politik

beccè'

Bhârkat kampanyena salama pamèlèyan umum gubernur DKI Jakarta 2012 sè ajhânjiyaghi “Jakarta Anyar”. Dhibi’na melejèt dhâddhi tokoh nasional sè èkennal bersè, merakyat, bân mampu mamarèh masalah.[91] Namong, para’ pamèlèyan umum prèsiden Inḍonesia 2014, dhughâân katerlibathân Joko widodo dhâlem kasus TransJakarta èkocak jhângghâl èlèktabilitas Joko Widodo. Laèn panèka, akèbhât ghâncarrah kampanye celleng, mètorot Saiful Mujani Research and Consulting trèn kalèburnah masyarakat dhâ’ka Jokowi toron sampè’ 8% sampè’ April 2014.[92]

Kontrovèrsi

beccè'

Mantan tim suksès Jokowi èsangghu tanorok dhâlem kasus busway karaten, sampè’ kaloarghâna Jokowi èsangghu narèma dana busway karaten. Namong, Jokowi abantah hal kasebbhut, bân jhâksa Aghung Basrief Arief anhâgghesaghi kasus paèka “kitak otabhâ ollè èkoca’ ta’ nyangkut kalabâ Jokowi”.[93] Jokowi jughân èkritik karana ta’ neppathi jhânjina kaangghuy mamarèh masa jabatnah mènangka gubernur Jakarta, maskèh Jokowi dhibi’ anyataaghi bilâ dhâddhi prèsiden, bhâkal lebbhi ghâmpang Jakarta andhi’ wewenang dhâ’ ka proyèk pamarènta pusat nèng ibu kotta.[94] Bhâdhâ sè ngangghâp Jokowi ta’ bisa ngatasèh banjhir bân macet.[95] Angghâpen jhâ’ Jokowi ta’ bisa dhâlem ngatasèh  banjhir bân macet è Jakarta anyebabaghi populatissâ toron.[96] Data  ḍâri BPS jughân anunjuaghi angka kamèskènan nèng Solo ongghâ nalèkana Jokowi dhâddhi wâlli kotta Solo.[97] Melesatthâ popularitas Jokowi jughân èkritik mènangka pangaro mèdia sè segghut anunjuaghi kabhâghusân Jokowi samantara kajhubâ’na ètotopè.[98] Salaèn panèka, Jokowi èkatèlaè nompa’ pesawat jèt nèng dhibi’na kaangghuy akampanye ḍâri Banjarmasin ka kotta Malang, sè èangghâp atentangan kalabân ghâjâ odhi’ sabiasa. Samantara panèka, ghuru besar Èkonomi Universitas Inḍonesia Taufik Bahauddin ngobhâtèrè kontrovèrsi sè kadhâddhiyen nèng pedata megawati kadhieh skandal BLBI, panjuâlhân BUMN, panjuâlhân kappal tanker VLCC pertamina bân panjuâlhân gas modâ ka Tiongkog bhâkal kaolang nèng perdata Jokowi.[99]

dhibi'na bâḍâ Kontrovèrsi polè saampona nunjhu' HM Prasetyo dhâddhi jâksa Aghung. HM Prasetyo èyangghâp ta'andhi' pangalaman sè cokop neng kajâksa'an bân èyangghâp mènangka tètèpan politik. [100]

dhibi'na jughân èyangghâp ta' konsistèn karana ngangka' Airlangga Hartarto, katoa umum partai Golkar dhâddhi Menteri Perindustrian, saampona awwâllâ mènta Menteri ka'angghuy ta' arangkep jabatan.[101] sabellumma Puan Maharani jughân ajabat Ketua DPP PDIP kabidhâ bhâkto saat ajabat Menteri Koordinator Pengembangan Manossa bân Kabudhâjhâ'ân.

kamunculna asma Jokowi neng soal ujiân Nasional bân kadhâtengna Jokowi ka kampus ITB jughân dhâddhi kontrovèrsi karana ènilai mènangka tinḍâkân politisasi.

Neng masa kaprèsidènna, Jokowi jughân nuay kecamatan salastarèna sala nyebhut kotta kalahirna prèsidèn RI partama Ir. Soekarno ḍâlem pidatona neng alun-alun kotta Blitar tangghâl 1 Junè 2015. Jokowi nyebbhut Soekarno bhâbbhâr neng Blitar, namong mènangka sejarah Soekarno èlahèrraghi neng jhâlân Pandean, Peneleh, Surabaya. brempan kritik èalamattaghi ka bhâbhânna kadhi Setneg bân Tim Komunikasi Prèsidèn akibat aberri' "bahan sè sala" ka Prèsidèn.[102]

Jokowi ollè kontrovèrsi polè bân protès luas ḍâri brempan èlèmèn masyarakat nalèkana ngajuaghi callon tunggal Kapolri Komisaris Jenderal Polisi Budi Gunawan ka DPR neng partengahan Januari 2015. Budi èyangghâp callon Kapolri sè "ta' bârsè" sareng publik bân toman dhâddhi ajudan mantan Prèsidèn Megawati Soekarnoputri sè èyangghâp mènangka politik "beles jhâsa". Saarèh sabellumma èsahkan dhâddhi callon Kapolri bi' DPR, Budi Gunawan dhâddhi tersangka bi' KPK atas kasus dughâân rèkenning ghendut. Prèsidèn Jokowi motossaghi ka'angghuy nunda pelantikan mènangka Kapolri sampè' prosès hokomma lastarè tor nunjhu' Wakapolri Komjen Pol Badrodin Haiti ka'angghuy alaksana'aghi tugas kasaarènna Kapolri. ahèrra Badrodin Haiti resmi èlantik dhâddhi Kapolri bi' Prèsidèn Jokowi ka tangghâl 17 April 2015, tor èghântè Tito Karnavian, samantara Budi Gunawan bâḍâ neng posisi Kepala BIN.[103]

Prèsidèn Jokowi jughân ollè keccaman kerras salastarèna nandatangani paraturan Prèsidèn tentang ongghâna obeng Muka Mobil Pongghâbâ. Jokowi ngako ta' onèng Perpres sè tandatangani bân ahèrra paraturan kasebbhut ècabut. Namong ngaollè gelle'en "I Don't Read What I Sign".[104]

Pamberita'an congocoh

beccè'

Karana aropa'aghi pamèmpèn sè muncul neng masa mara'na mèdia sosial, Joko Widodo aropa'ahi salasèttongah tokoh sè segghut èserrang kalabân pamberita'an congocoh, kadhi'eh andhi' orèng seppo Tionghoa, non-Muslim, katoronna PKI, mantoh ngandung neng loar kabin, bân laènna.

Sombher

beccè'
  1. ↑ suara merdeka, Diingatkan, Joko Widodo Urung Tampil, aksès tangghâl 21 Ḍèsèmber 2022
  2. ↑ Yon Thayrun, berita satu, Jokowi. Pemimpin Rakyat Berjiwa Rocker Diarsipkan 2012-06-26 di Wayback Machine., aksès tangghâl 29 Maret 2014
  3. ↑ detiknews, Hasil Akhir, Jago PDIP Unggul Pilkada di Solo dan Sukoharjo, aksés tangghâl 6 April 2014
  4. ↑ princeton university,DEFUSING A VOLATILE CITY, IGNITING REFORMS: JOKO WIDODO AND SURAKARTA, INDONESIA, 2005 – 2011, aksés tangghâl 6 Aprél 2014
  5. ↑ Kate Lamb, SBSNews, Jokowi enters Indonesia's political race, aksés tangghâl 15 Maret 2014
  6. ↑ Muhammad Hasits, merdeka.com, Muncul gerakan di Facebook memaksa Jokowi nyapres 2014, aksés tangghâl 15 Maret 2014
  7. ↑ Riza Harahap, ANTARANEWS,com, PDIP umumkan capres setelah Pemilu Laegislatif, aksés tangghâl 15 Maret 2014
  8. ↑ Joe Cochrane, The New Work Times, Governor of Jakarta Receives His Party’s Nod for President, aksés tangghâl 4 Ḍésémber 2016
  9. ↑ Fiddy Anggriawan, okezone.com, Jokowi Kenalkan Adik dan Ibu Kandungnya ke Publik Diarsipkan 2012-09-20 di Wayback Machine., aksés tangghâl 29 Maret 2014
  10. ↑ Adhi M Daryono, METROTVNEWS.COM, Dihadapan Pimpinan Muhammadiyah, Jokowi Bantah Anti Islam Diarsipkan 2015-07-23 di Wayback Machine., aksés tangghâl 6 Ḍésémbér 2016
  11. ↑ inilahcom, Dari Bantaran Kali Menuju DKI-1, aksés tangghâl 29 Maret 2014
  12. ↑ Indah Aprilin Cahyani, Tribunnews.com, Sebutan 'Jokowi' Ternyata Dicetuskan oleh Bernard Chene, Sahabat Presiden Joko Widodo dari Prancis, aksés tangghâl 29 Maret 2014
  13. ↑ Arie Sunaryo, merdeka.com, Sejak SMP, Jokowi sudah dikenal pendiam tapi pintar, aksés tangghâl 29 Maret 2014
  14. ↑ detikjateng,Ijazah Presiden Jokowi Digugat, SMAN 6 Surakarta Buka Suara, aksés tangghâl 29 Maret 2014
  15. ↑ Niken Widya Yunita, detiknews, 6 Kisah Cinta Jokowi-Iriana yang Belum Banyak Orang Tahu, aksés tangghâl 21 Ḍésémber 2022
  16. ↑ Noristera Pawestri, TribunJogja.com, Kisah Jokowi Semasa Kuliah: Sosok Pendiam, Disiplin dan IPK di Atas Rata-rata, aksés tangghâl 21 Ḍésémber 2022
  17. ↑ Fransiska Ria Susanti, Kristin, books google, Saya Sujiatmi, Ibunda Jokowi, aksés tangghâl 21 Ḍésémber 2022
  18. ↑ Indah Aprilin Cahyani, Tribunnews.com, Sebutan 'Jokowi' Ternyata Dicetuskan oleh Bernard Chene, Sahabat Presiden Joko Widodo dari Prancis, aksés tangghâl 17 Juné 2022
  19. ↑ wikiwand, Karier Joko Widodo sebagai Wali Kota Surakarta, aksés tangghâl 21 Ḍésémber 2022
  20. ↑ Blontank Poer, TheJakartaPost, Surakarta, on its way to being a MICE City, aksés tangghâl 3 Ḍésémber 2016
  21. ↑ Zulhidayat Siregar, RMOL.co, Dibenarkan, Prabowo Subianto Lobi Megawati untuk Dukung Jokowi Diarsipkan 2015-06-10 di Wayback Machine., aksés tangghâl 23 Oktober 2013
  22. ↑ detik.com, Basuki Tjahaja Purnama, aksés tangghâl 21 Ḍésémber 2022
  23. ↑ Fabian Januarius Kuwado, KOMPAS.com, LSI : Satu atau Dua Putaran, Foke-Nara Menang, aksés tangghâl 3 Ḍésémber 2016
  24. ↑ REKAPITULASI HASIL PERHITUNGAN SUARA Diarsipkan 2012-08-03 di Wayback Machine., aksés tangghâl 21 Ḍésémber 2022
  25. ↑ Haryanto SUharman, theindonesiatoday, Faisal Basri Supporters Move to Jokowi, Survey Reveals, aksés tangghâl 3 Ḍésémber 2016
  26. ↑ ANTARANEWS.com, Foke optimistis menang di putaran kedua, aksés tangghâl 4 Ḍésémber 2022
  27. ↑ merdeka.com, Pengakuan blak-blakan adik ipar Foke soal dukungan ke Jokowi, aksés tangghâl 4 Ḍésémber 2016
  28. ↑ M. Andi Perdana, TEMPO.co, Sukarelawan Jokowi-Ahok Luncurkan JASMEV, aksés tangghâl 4 Ḍésémber 2016
  29. ↑ asylasy, detiknews, Fauzi Bowo, Tak Jadi Ustad Malah Jadi Gubernur, aksés tangghâl 21 Ḍésémber 2022
  30. ↑ republika-indonesia, Karier Joko Widodo sebagai Gubernur DKI Jakarta, aksés tangghâl 21 Ḍésémber 2022
  31. ↑ ANTARANEWS.com, Kartu Jakarta Pintar diluncurkan, aksés tangghâl 15 Maret 2014
  32. ↑ WIKIPEDIA Ensiklopedia Bebas, Jalan Tol Layang Dalam Kota Jakarta, aksés tangghâl 21 Ḍésémber 2022
  33. ↑ WIKIPEDIA Ensiklopedia Bebas, MRT Jakarta, aksés tangghâl 21 Ḍésémber 2022
  34. ↑ Deti Mega Purnamasari, JakartaGlobe, Non-Muslim Ward Chief Stays On, aksés tangghâl 15 Maret 2014
  35. ↑ Kompas.com, Festival Keraton Sedunia Digelar di Jakarta, aksès 2014-03-15.
  36. ↑ Waskita, Ferdinand, Tribunnews.com, Jokowi Masih Merajai Survei Calon Presiden, aksès 2014-03-15.
  37. ↑ has, Merdeka.com, Muncul gerakan di Facebook memaksa Jokowi nyapres 2014, aksès 2014-03-15.
  38. ↑ Harahap, Riza, ANTARA News, PDIP umumkan capres setelah Pemilu Legislatif, aksès 2014-03-15.
  39. ↑ Akuntono, Indra, Kompas.com, Jokowi: Cawapres Saya Jusuf Kalla, aksès 2023-01-16.
  40. ↑ Maharani, Dian, Kompas.com, Ini Hasil Resmi Rekapitulasi Suara Pilpres 2014, aksès 2023-01-16.
  41. ↑ Kumparan.com, 7 Urutan Presiden Indonesia, dari Soekarno hingga Jokowi, aksès 2023-01-16.
  42. ↑ Prabowo, Dani, KOMPASTV, Politisi Gerindra: "Kartu Sakti" Jokowi Hanya Redam Sementara Dampak Kenaikan Harga BBM, aksès 2014-11-19.
  43. ↑ Mukhti Ahmad, Hafidz, CNNIndonesia, Anggaran Tiga Kartu Jokowi Dipertanyakan, aksès 2014-11-19.
  44. ↑ Liauw, Hindra, KOMPAS.com, Dipuji, Jokowi Berani Pidato Tanpa Teks di Depan 1.500 CEO Dunia, aksès 2014-12-19.
  45. ↑ Fikri, Rosniawanty, Tempo.co, Alasan Jokowi Berani Naikkan Harga BBM, aksès 2015-01-31.
  46. ↑ Asril, Sabrina, KOMPAS.com, Jokowi: Tenggelamkan Kapal Pencuri Ikan!, aksès 2014-11-23.
  47. ↑ Asril, Sabrina, KOMPAS.com, Jokowi Serahkan 1.099 Unit Traktor Tangan kepada Petani di Subang, aksès 2015-01-03.
  48. ↑ Gunawan, Indra, Ekonomi.bisnis.cim, Jokowi Undang Investor dari Amerika Serikat, Ini Tantangannya Menurut Kadin, aksès 2023-01-17.
  49. ↑ Riski, Petrus, voaindonesia.com, Presiden Jokowi Resmikan Pelabuhan Teluk Lamong di Surabaya, aksès 2015-06-04.
  50. ↑ holik, Aichi, Beritasatu.com, Indonesia Akhirnya Swasembada Beras, Bawang, Jagung, dan Cabai, aksès 2023-01-17
  51. ↑ malut.kemenkumham.go.id, APEC Business Travel Card (ABTC) Diarsipkan 2023-01-17 di Wayback Machine., aksès 2023-01-17.
  52. ↑ KOMPAS.com, Jokowi Penuhi Janjinya Membangun Pasar di Papua, aksès 2015-06-04.
  53. ↑ REPUBLIKA.co.id, Jokowi Terbitkan Inpres Percepatan Pembangunan Papua, aksès 2023-01-17.
  54. ↑ Hidayat, Qur'anul, Okezone.com , Pimpinan DPR Protes soal Jokowi Izinkan Jurnalis Asing ke Papua, aksès 2015-06-04.
  55. ↑ antikorupsi.org, Visi-Misi Jokowi-Ma’ruf Vs Postur Kabinet Indonesia Maju, aksès 2023-01-17.
  56. ↑ W. Dewi, Sita, TheJakartaPost, Who is Ma’ruf Amin, Jokowi’s running mate?, aksès 2018-08-09.
  57. ↑ Theinterpreter, Indonesia: releasing Abu Bakar Ba’asyir wrong on all counts, aksès 2019-01-23.
  58. ↑ TheJakartaPost, Ba'asyir early release plan cancelled: State Palace, aksès 2019-01-23.
  59. ↑ Staff, Reuters, Reuters.com, Indonesian Muslims protest against China's treatment of Uighurs, aksès 2018-12-21.
  60. ↑ SINDONEWS.com, Tingkat Kepuasan terhadap Kinerja Jokowi di Atas 70%, aksès 2019-04-30.
  61. ↑ newser.com, Indonesia's Widodo declares victory in presidential election, aksès 2019-04-18.
  62. ↑ Radityo Priasmoro, Muhammad, Liputan6, Terungkap, Ini Sumber Prabowo Klaim Menang Pilpres 62 Persen, aksès 2019-04-30.
  63. ↑ Rimadi, Luqman, Liputan6, Jokowi Tanggapi Isu SARA: Semua Keluarga Saya Sudah Naik Haji, 2014-05-25.
  64. ↑ Zulfikar. Muhammad, KOMPAS.com, "Saya Jokowi, Bagian dari Islam yang Rahmatan Lil Alamin", aksès 2014-05-25.
  65. ↑ Solikhun, HANIFIYA: JURNAL STUDI AGAMA-AGAMA, Relevansi Konsepsi Rahmatan Lil Alamin dengan Keragaman Umat Beragama, aksès 2023-01-17
  66. ↑ 66,0 66,1 Jordan, Ray, DetikNews.com, Jokowi: Saya Sebagai Presiden Harus Punya Ideologi Jelas, aksès 2015-09-22.
  67. ↑ Merdeka.com, PROFIL BERDASARKAN ABJAD, aksès 2023-01-17
  68. ↑ Rachmayanti, Yunita, elsamara.id, Mengintip Keberhasilan Relokasi PKL di Solo, aksès 2023-01-17.
  69. ↑ Ari Wibowo, Eko, Tempo.com, Bintang Jasa Ternyata Bebani Jokowi, aksès 2012-12-22.
  70. ↑ DetikNews.com, Jokowi Dinobatkan Sebagai 'Walikota Terbaik Ketiga Dunia', aksès 2023-01-17.
  71. ↑ Faqih, Fikri, Merdeka.com, Dapat penghargaan KPK, Jokowi lupa berapa kali lapor gratifikasi, aksès 2014-03-19.
  72. ↑ Lestari, Mustiana, Merdeka.com, 4 Penghargaan untuk Jokowi selama jadi gubernur DKI, aksès 2014-03-19.
  73. ↑ "Daftar WNI yang Memperoleh Tanda Kehormatan Bintang Mahaputera Tahun 2004–sekarang" (PDF). aksès 2021-12-15.
  74. ↑ Tempo.com, Inilah 30 Nama Penerima Bintang Tanda Jasa 2011, aksès 2018-09-27.
  75. ↑ Seri Begawan, Bandar, THEBRUNEITIMES, HM confers state decoration on Indonesian President, aksès 2015-02-08.
  76. ↑ Teresia, Ananda, Tempo.com, Jokowi Receives King Abdul Azis Medal, aksès 2015-09-12.
  77. ↑ Angriani, Desi, Metrotvnews,com, President Jokowi Receives Highest Medal of Honour from Timor Leste, aksès 2016-01-26.
  78. ↑ Sufa, Theresia, TheJakartaPost, Jokowi bestows highest medal to Swedish king, aksès 2017-06-19.
  79. ↑ Faiz Ibnu Sani, Ahmad, Tempo.com, Jokowi Receives Ghazi Amanullah Medal from Afghan President, aksès 2018-01-30.
  80. ↑ Thenewworktimes, In Indonesia, a Governor at Home on the Streets, aksès 2014-03-15.
  81. ↑ JPNN.com, Katua DPD Kritik Blusukan Ala Jokowi, aksès 2014-03-15.
  82. ↑ Sholeh, Muhammad, Merdeka.com, Anies Baswedan sebut blusukan Jokowi cuma pencitraan, aksès 2014-03-15.
  83. ↑ Detik.com, Transparansi Jokowi, Ini Dia Poster APBD 2013, aksès 2014-03-15.
  84. ↑ BCC News Indonesia, Menlu Inggris dukung transparansi Jokowi, aksès 2014-03-15.
  85. ↑ Detik.com, Ini Alasan Jokowi Setuju Rapat Pemprov DKI Ditampilkan di Youtube, aksès 2014-03-15.
  86. ↑ Revianur, Aditya, Kompas.com, Cara Kampanye Jokowi Patut Ditiru di Pemilu 2014, aksès 2023-01-17.
  87. ↑ Afifah, Riana, Kompas.com, Jokowi Copoti Spanduk Saat Kampanye, aksès 2023-01-17.
  88. ↑ Rejeki, Sri, KOMPAS.com, Mengapa Jokowi-Ahok Pilih Kemeja Kotak-kotak?, aksès 2023-01-17.
  89. ↑ Perdana, M Andi, Tempo.com, Sukarelawan Jokowi-Ahok Luncurkan JASMEV, aksès 2016-12-04.
  90. ↑ Afifah, Riana, KOMPAS.com, Hasil Audit, Dana Kampanye Foke-Nara Terbesar, aksès 2023-01-17.
  91. ↑ Schonhardt, Sara, The Global Journal, The Meteoric Rise Of Joko Widodo, aksès 2014-05-25.
  92. ↑ Agustine, Irene, Solopos.com, JOKOWI VS PRABOWO : Dihujani Kampanye Hitam, Tingkat Kesukaan Terhadap Jokowi Turun Diarsipkan 2017-09-03 di Wayback Machine., aksès 2014-05-25.
  93. ↑ Poskota.com, Udar Kesal, Nama Jokowi “Dicokot” Terlibat Transjakarta, aksès 2014-05-25
  94. ↑ Sadiyah, Halimatus, Republika.co.id, Jokowi: Jika Jadi Presiden, Lebih Mudah Urus Transportasi, aksès 2014-05-25.
  95. ↑ Taufiqurrohman, Liputan6, Jokowi `Biang` Banjir Jakarta?, aksès 2014-05-05
  96. ↑ Candra, Bobby, Tempo.com, Banjir dan Macet Bikin Elektabilitas Jokowi Anjlok?, aksès 2014-05-05.
  97. ↑ R Ferdian, Megapolita.com, Menggugat Sukses Jokowi di Solo, aksès 2014-05-05.
  98. ↑ Robekka Aritonang, Deytri, KOMPAS.com, "Popularitas Jokowi Dikarbit Media", aksès 2014-05-05.
  99. ↑ Ferri, Oscar, Liputan6, Guru Besar Ekonomi Khawatir Kasus BLBI Era Megawati Bisa Terulang, aksès 2014-05-05.
  100. ↑ Nadia Kemala Movanita, Ambaranie, KOMPAS.com, Tunjuk HM Prasetyo Jadi Jaksa Agung, Komitmen Jokowi Benahi Kejaksaan Diragukan, aksés 2014- Novémber-17
  101. ↑ Ihsanuddin, KOMPAS.com, Diizinkan Rangkap Jabatan oleh Jokowi, Ini Reaksi Airlangga Hartarto, aksés 2023-01-22.
  102. ↑ Galih, Bayu, KOMPAS.com, Surabaya atau Blitar, Politisasi Terkait Kota Kelahiran Soekarno..., aksés 2015- Juné-04.
  103. ↑ Asril, Sabrina, KOMPAS.com, Dilantik Jokowi, Badrodin Haiti Resmi Jadi Kapolri, Aksés 2015-06-14.
  104. ↑ Asril, Sabrina, KOMPAS.com, Mensesneg: Presiden Jokowi Cabut Perpres Uang Muka Mobil Pejabat, aksés 2015-06-04.
Èpondhut ḍâri "https://mad.wikipedia.org/w/index.php?title=Joko_Widodo&oldid=18254"