Migrain

Migrain, Baker iyâ arèya gângguwân kronis sè ètanḍhâi kalabân bâḍâna rassa sakè’ cèthak biyasa sampè’ sakè’ cèthak sara, sè bânnya’ aghumantong kalabân ḍhâ-tanḍhâna system saraf otonom. Asalla oca’ migrain iyâ arèya ḍâri Yunani ἡμικρανία (hemikrania), artèna iyâ arèya rassa sakè’ neng sala sèttongnga kangan-kacèrra, aḍâ’-buḍina cèthak.  from ἡμι- (hemi-), "half", and κρανίον (kranion), "skull".

Ḍhâ-tanḍhâna migrain iyâ arèya aropa sakè’ cèthak unilateral (sakè’na coma neng sabâgiyânna cèthak), nyut-kenyutan, bân abiddhâ ra-kèra 2 sampè’ 72 ejjhâm. Ḍhâ-tânḍhâ sè laèn sè paḍâ nuro’è iyâ arèya, sala sèttongnga muwal, mudhâr, fotofobia (sajân sensitif ḍâ’ ra’-tèra’ solap), fonobia (sajân sensitif ḍâ’ sowara) bân rassa sakè’na sajân sara bilâ ngalakoni aktivitas bhâdhân. È bâkto nga-tengnga malem, orèng sè ècapo’ panyakèt sakè’ cèthak migrain ngarassaè aura; iyâ arèya akaton gângguwân visual, indra, bhânta, otabâ ghuli/mutorik sè dhâddhi tanḍhâ jhâ’ sakè’ cèthakka bhâkal ḍâtengnga.

Migrain, èkaparcajâ dâteng marghâna akompolla bânnya’sebbâb lang-saghulung bân genetik (toronan). Ra-kèra ḍuwâ’ per tello’on kadhâddhiyân merrè ḍâ’ orèng sè ella akalowarga. Kadar hormon sè ongghâ toron paḍâ apangaro kèya: migrain kabânnya’an merrè ḍâ’ka la-lakè’ ḍâ-ngoḍâ ètèmbhâng bâbinè’ ḍâ-ngoḍâ sabellumma ḍâpa’ masa puber. Kèng mon ka orèng dhibâsa, ra-kèra ḍuwâ’ sampè’ tello’ kalè lebbi bânnya’ merrè ka orèng bâbinè’ ètèmbhâng la-lakè’.