Olama'

Olama' (bhâsa Arab: العلماء ; Madhurâ: ꦺꦲꦴꦭꦩꦃ) iyâ arèya rèng-orèng sè anḍi’ bân ahli ḍâlem èlmo aghâma ban èlmo umum laènna sè ahubungan kalabân kamaslahatan ommat. Ibnu Jarir Ath-Thabari ḍâlem kètab Jami’ul Bayan ngartèaghi ulama mènangka orèng sè Allah Swt. dhâddhiaghi mènangka pamimpin ommat manossa sè ahubungan kalabân parkara hokom, èlmo, aghâma, bân dhunnya. Dhinèng mètorot Ibnul Qayyim ḍâlem I’lamu Muwaqqi’in, Ulama rowa iyâ arèya orèng sè pakar ḍâlem hokom Islam, sè bârhak afatwa è nga-tengnga ommat, sè sibuk kalabân ajèr kom-hokom Islam bân anyimpulaghi, sarta sè arumusaghi kaidah-kaidah halal bân haram.

Ulama è taon 1901.

È Inḍonèsia, rèng-orèng sè èsebhut ulama iyâ arèya orèng-orèng sè anḍi’ kâahlian ḍâlem bidang aghâma târotama fikih, bân orèng sè anḍi’ integritas moral, akhlak sè bhâghus, bân semma’ kalabân ommat, otamana masyarakat bâbâ. Kalabân syarat è attas, sorang bhuru “èakui” mènangka ‘alèm sarèng ommata. Dhinèng orèng sè ahli è settong bidang èsebhut intelektual otabâ cendekiawan muslim.

Ḍâlem Al-Qur’an, ayât sè abahas ulama iyâ arèya QS Fathir 28:

وَمِنَ ٱلنَّاسِ وَٱلدَّوَآبِّ وَٱلْأَنْعَٰمِ مُخْتَلِفٌ أَلْوَٰنُهُۥ كَذَٰلِكَ ۗ إِنَّمَا يَخْشَى ٱللَّهَ مِنْ عِبَادِهِٱلْعُلَمَٰٓؤُا۟ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ غَفُورٌ

{Bân sapanèka (jughân) è antarana manossa, kèbân-kèbân mâlata, kèbân-kèbân târnak bâḍâ sè amacem-macem bârna (bân parobâ). Saongghuna sè tako’ ḍa’ Allah è antara lâ-kabulâ-Na, coma ulama. Saongghuna Allah Maha Pârkasa tor Ghafur}

Muhammad Quraish Shihab ḍâlem karyana Tafsir Al-Misbah èkoca’aghi ulama mènangka sè anḍi’ èlmo aghâma sè jellas, Al-Qur’an, bân èlmo fenomena alam. Èlmo kasêbhut ngânteraghi sorang anḍi’ rassa khasyyah (tako’) ḍâ’ Allah. Ulama anḍi’ kadudukan mènangka pâwaris Nabbhi sè mampo alaksanaghi gas-tugassa sareng anḍi’ dhârâjat sè tègghi è sèsè Allah. Namong orèng sè èkoca’aghi ulama ta’ kabâtas ka simbol, atribut, otabâ ghellar sè bâḍâ è abâ’en akadhi kèyaè, ustadz bân pândakwah, polana hal kasâbhut bisa mabâḍâ kakalerowan ḍâlèm anilai orèng.