Orèng Minangkabau
Minangkabau otabâ è singkat kalabân Minang aropaaghi kalompok etnik pribumi Nusantara sè ngennengèh Sumatera bâgiân tengnga, Inḍonesia. Mun dâri segi geografis pencaranna etnik Minangkabau meliputi sakabbhina daratan Sumatra Bârâ’, saparoh daratan Riau, bâgiyân lao’ bengkulu, bâgiyân bârâ’ Jambi, tase’ bârâ Sumatra Utara, tase’ bârâ’ dâjâh Aceh bân Negeri Sembilan è Malaysia. Minangkabau arojuk dhâ’ ka entitas kultural bân geografis se ètandhâi kalabân bahasa, adat se ngangghuy sistem kakarabhâdhân matrilineal bân identitas agama Islam. Dâlâm caca awam, orang Minang segghut è dâ’padâaghi bân orèng Padang. Hal nèka arojuk dâ’ ka nyamah èbhu kotta provinsi Sumatra Barâ’, iyâ arèya kotta Padang. Namong rèng orèng nèka biasana nyebbhut kalompokna kalabân sebbhutân Urang Awak. Awak nèka andi’ artè sèngko’, Dhaddhi bisa è sèmpolaghi jhâ’ sè è maksod kalabân Urang Awak iyâ arèya orèng Minang dhibi’.
Mènorot A.A Nafis, Minangkabau lebbi arojuk ka kultur etnis dâri sala sèttong rompon Melayu se tombu karana sistem monarki. Tor nganut sistem adhât sè è tandhai kalabân sistem kaluwarga melalui jalur binè’ otabâ matrilineal, maskè budayana sangèt koat ebârnai ajhârân agâma Islam. Thomas Stamford Raffles, samarena ngalakonè ekspedisi ka pedalaman Minangkabau kenenganna Karaton Pagaruyung, nyataaghi jhâ’ Minangkabau rèya sombherna kakoatan bân asalla bhângsa Melayu, se ghuk lagghuk pandudu’en apencar e Kepulauan Timur
Masyarakat Minang ghik pagghun ngangghuy matrilineal palèng rajâh è dhunnya. Salaènna arèya, etnis nèka aghunaaghi sistem proto-demokrasi molae masa pra-Hindu kalabân bâdâna kerapatan adat kaangghuy nantoaghi hal-hal parlo permasalahan hokom. Prinsip adat Minangkabau bâdâ è dâlâm pernyataan Adat basandi syarak, syarak basandi Kitabullah (Adat bersendikan hukum, hukum bersendikan Alquran) sè artèna adat berlandaskan ajhârân Islam.