René Descartes
René Descartes (/deɪˈkɑːrt/ or UK /ˈdeɪkɑːrt/; bahasa Prancis: [ʁəne dekaʁt] ( simak); Latin: Renatus Cartesius; 31 Maret 1596 – 11 Februari 1650 :58), jhughân èkennal mènangka Renatus Cartesius è dâlem literatur bâsa Latèn, panèka seorang filsuf bân matematikawan Prancis. Karyana sè palèng pentèng panèka Discours de la méthode (1637) bân Meditations de prima Philosophia (1641).
 | |||
| Asmana ḍâlem bhâsa asli | (fr) René Descartes  | ||
|---|---|---|---|
| Carèta oḍi' | |||
| Èlahèraghi | 31 Maret 1596 Descartes (id)  | ||
| Sèdhâ | 11 Fèbruwari 1650 (53 taon) Stockholm (id) | ||
| Penyebab kematian (id) | Radang paru-paru (id) | ||
| Tempat pemakaman (id) | Biara Saint-Germain-des-Prés (id) (1819–) Abbey of St Genevieve (en) (1667–1819)Adolf Fredrik Church (en) (1650–1666) | ||
| |||
| Data pribadi (id) | |||
| Aghâma | Gereja Katolik Roma (id) | ||
| Pendidikan | collège Henri-IV de La Flèche (en) Universitas Utrecht (id) Universitas Leiden (id) Prytanée National Militaire (en) | ||
| Kegiatan (id) | |||
| Tesis akademis (id) | Descartes' 1616 Law Thesis (en) (1616 ) | ||
| Penasihat doktoral (id) | Isaac Beeckman (id) bi' Jacobus Golius (en) | ||
| Spesialisasi (id) | Filsafat (id) , metafisika (id) , epistemologi (id) , Matematika, mekanika (id) , Kartesianisme (id) , Rasionalisme (id) , fisika, Optika (id) , teori musik (id) bi' bunyi (id) | ||
| Pekerjaan (id) | Filsuf (id) , matematikawan (id) , musicologist (en) , fisikawan (id) , astronom (id) , music theorist (en) , correspondent (en) , mechanical automaton engineer (en) , personel militer (id) bi' penulis (id) | ||
| Aliran (id) | Rasionalisme (id) | ||
| Murid (id) | Gilles-François Boulduc (mul) bi' René Fédé (en) | ||
| Dipengaruhi oleh (id) | Plato (id) , Aristoteles, Anselmus (id) , Thomas Aquinas (id) , William Ockham (id) , Francisco Suárez (en) bi' Marin Mersenne (mul) | ||
| Karya kreatif (id) | |||
Karya terkenal (id)
| |||
| Keluarga (id) | |||
| Kekasih (id) | Helena Jans van der Strom (en) | ||
| Anak (id) | Daniel Fernández Muiño (en) | ||
| Orang tua (id) | Joachim Descartes (id) , Camilo Davies Leimdorfer (en) | ||
| Saudara (id) | Pierre Descartes (en) | ||
| Kerabat (id) | Catherine Descartes (en) (keponakan perempuan (id) ) | ||
 | |||
 | |||
  | |||
Rene Descartes serrèng èsebbhut ramana filsafat modèrn. Rene Descartes lahèr è La Haye Touraine-France dâri keluarga borjuis. Ramana Descartes panèka ketua Parlemen Inggris bân andi' tana (borjuis) sè cè' bânnya'na. Bâkto ramana Descartes matè bân narèma warisan ramana, Descartes ajhuwâl tana sè èwarisaghi, bân nginvestasiaghi pèssèna kalabân panghasèlan ennem otabâ pettong èbu franc sataon. Salerana asakola è Universitas Jesuit è La Fleche dâri taon 1604-1612, sè akaton ampon aberri' dâsar-dâsar matematika modern sanajân nyatana pendidikan panèka dâlem bidang hukum. È taon 1612, ajiya entar ka Paris, namong kaoḍi'ân sosial è ḍissa' èanggèp ngebosenin, bân saterrossa ajiya ngasingaghin ka ḍâèra sè terpencil è Prancis kaangghuy nekuni Geometri, nyamana ḍâèra sè terpencil panèka Faubourg. Ca-kancana nemmoè Rene è kennengngan perasingan sè itempatè, dâddhi kaangghuy ngèrrem, ajiya motossaghi kaangghuy maso' ka tentara Bâlândhâ (1617). Bâkto Bâlândhâ bâdâ è dâlem kabâdâ'an sè taremtem, ajiya akaton senneng meditasi tanpa bâdâ gangguân dhâlem dhu taon. Namong, èmolaèna Perang Tello Polo Taon mendorong Rene adaftar dâddhi prajurit Bavaria (1619). È Bavaria panèka è mosem cellep taon 1619-1620, ajiya ollè pangalaman sè ètuang dâlem buku Discours de la Methode (Russel, 2007:733). Descartes, kadâng èsebbhut "penemu Filsafat Modern" bân "Bapak Matematika Modern," panèka sala sèttong pemikir sè palèng pentèng bân berpengaruh è dâlem sejarah barat modern. ajiya madhâteng inspirasi ka generasi-generasi filsuf kontemporer bân salastarèna, sè aghâbây rèng-orèng ghâpanèka aghâbây apa sè èkennal sèmangkèn rasionalisme kontiental, posisi filosofikal è Eropa abad ke-17 bân ke-18.
Pèkkèranna aghâbây revolusi filosofis è Eropa polana pendekatan pèkkèrana sè nganggèp tadâ' ponapa sè pastè, kajabana kanyataan jhâ' orèng bisa mekker. Jhughân abuktèaghi keterbatasan manossa dâlem mekker bân ngakoè sèttong hal sè èlowar pekkeran manossa. kalabân cara ghâpanèka, ajiya mabidaaghi antara "pèkkèran" bân "fisik." è ahèrra, kita ngakone bâdâna kaulâh polana bâdâna alam fikir.
è bhâsa Latin frasa panèka: cogito ergo sum è bâkto è bhâsa Perancis panèka: Je pense donc je suis. kaduwâ'na artena:
"Bâ'na nyangka jhâ' bâ'na bâdâ". (Ing: kaulâh nyangka, maka kaulâh bâdâ) otabâ, kaulâh nyangka, maka kaulâh bâdâ. Maske èkennal polana karya-karya filsafatna, ajiya jhughân ampon èkennal pencipta sistem koordinat kartesius, sè apangaro dâ' perkembangan kalkulus modern.