Tampon

Tampon panèka massa silinder sè afungsi mènangka alat sèrap, umumna èghunaaghi mènangka produk kebersihan binè’.  Sacara jhâjhârbâ’ân, oca’ “tampon” asalla dâri bhâsa Perancis “tampion,” sè artena “kalambi kaangghuy notobi lobang.” Satèya, tampon èrancang kaangghuy èmaso’aghi dâ’ vagina è bâkto haid bân bisa nyerap aliran dâra haid.  Bâdâ naghara sè aghâdhui tampon mènangka alat medis.  È Amèrika Serikat, tampon ènyataaghi mènangka alat medis Kelas II sareng Food and Drug Administration (FDA).

Sejarah

Bhâbinè’an ampon aghâdhui tampon bâkto haid sajjhek èbu-èbu taon.  È dâlem bukuna Everything You Must Know About Tampons (1981), Nancy Friedman nolès, “Bâdâ buktè èghunaaghina tampon è sabâbhân jhâjhârbâ’ân è bânnya’ budaya. Dokumen medis sè palèng towa sè ècetak, papirus ebers (Habiru),” nyebbuttaghi èghunaaghina papirus alos tampon sareng bhâbinè’an Mesir kuno è abad ke-15 SM Bhâbinè’an Romawi aghuna’aghi tampon wol, bhâbinè’an Jepang Kuno aghuna’aghi tampon kertas, èpasang è area vagina kalabân perban bân èoba sabban 10 kantos 12 arè Bhâbinè’an Hawai tradisional aghuna’aghi tampon sè èghâbây dâri pakis. Hapu’u; akadhi jhughân lumut.”

Tampon ampon èghunaaghi mènangka alat medis molaè abad ke-18, saamponna tampon kapas antiseptik sè ècamporaghi sareng salisilat èghunaaghi kaangghuy nyegghâ pendarahan dâri loka tembakan.

Drs.  Earle Haas aghâdhui paten tampon modern sè partama, Tampax, kalabân tabung è dâlem rancangan aplikator tabung.  Gertrude Tendrich melle hak paten bân aghâdhui merek dâgâng perusahaan sè jhughân èsebbhut Tampax, sè molaè abâdâ è taon 1933. È taon 1940-an, dokter kandungan Jerman Dr.  Judith Esser-Mittag aghâbây tampon digital sè bisa èmaso’aghi dâ’ area feminim tanpa aplikator.  Desain tampon panèka saterrossa èkembângaghi polè sareng Dr.  Carl Hahn lèbât perusahaan Johnson bân Johnson.

Desain

Desain tampon acem-macem menorot perusahaan, sè nyadhiyaaghi acem-macem produk kalabân bahan, aplikator, bân daya serap sè acem-macem. Aplikator tampon bisa èghâbây dâri plastik otabâ kardus, bân rancanganna akadhi jârum suntik.  Aplikator panèka aropaaghi duwâ’ tabung otabâ tong. Tabung lowar aghâdhui permukaan sè alos kaangghuy ghâmpang èmaso’aghi dâ’ area feminim bân umumna aghâdhui ujung sè bulet.

Bhidhâna utama tampon panèka cara tampon ngambhâng è bâkto èmaso’aghi.  Tampon aplikator umumna èpabhâjheng secara aksial (nambah lanjang), è bâkto tampon digital èpabhâjheng radial (nambah diameter).  Kabânnya’an tampon andi’ kabel otabâ tali sè abâdâhaghi pelepasan bâkto èpasang.  Kabannya’an tampon sè èjhuwâl èghâbây dâri rayon, otabâ campuran rayon bân katun.

Daya Nyèrrèp

Tampon èsediaaghi è bhân-sabbhân tingkatan daya sèrrap:

• Daya serap Junior/Light: 6 g bân è bâbânna
• Daya serap Regular: 6 sampè’9 g
• Daya serap Super: 9 sampè’ 12 g
• Daya serap Super Plus: 12 sampè’ 15 g
• Daya serap Ultra: 15–18 g

Dampak Lingkungan

Dampak ekologis tampon acem-macem menorot cara pembuangan (apa tampon èbuwang ka toilet otabâ è tong sampah).  Faktor-faktor akadhi komposisi tampon jhughân bhâkal èbâgi dâ’ pengolahan aèng otabâ sistem pengolahan sampah.